21 juli 2016
Net buiten de kust van Queensland, Australië, gebeurt er iets rampzaligs.
Nee, het is niet een schip vol pinten Chocolate Fudge Brownie die aan het zinken is (OEF!). Het is het langzame, gestage, hartverscheurende bleken van de Groot Barrièrerif. En niet het goede soort bleken, zoals je dat doet met je haar of je was. Dit soort bleken steelt de rif's heldere, levendige kleuren, verzwakt het omliggende ecosysteem, en bedreigt het levendige rif.
‘s Werelds grootste koraalrif
De Groot Barrièrerif bestaat uit meer dan 2.900 individuele riffen, is ongeveer 344.400 vierkante kilometer groot (dat is ruim 4 x zo groot als de Benelux!) en er wonen meer dan 2.000 zeedieren. Het is de enige levende structuur zichtbaar vanuit de ruimte, een van de Zeven Natuurwonderen van de Wereld, en onderdeel van de World Heritage List. Maar het is onder een constante serieuze bedreiging.
Koraal bleken is een doodvonnis voor riffen
Een recente reeks van wetenschappelijke studies heeft bevestigd dat een verwoestende koraalverbleking van 93% van de riffen plaatsvindt. En 93%, ligt zoals je weet, pijnlijk dichtbij de 100%.
Maar, wat is bleken eigenlijk?
Laten we bij het begin beginnen. Koraal is een levend organisme dat eten, zonlicht en de juiste watertemperatuur nodig heeft om te kunnen leven. Het eet meestal een speciaal soort algen, genaamd zoöxanthellae, dat in het koraalweefsel leeft. Het is een beetje alsof je altijd een rugzakje bij je hebt met snacks erin. En de heldere, mooie kleuren van het koraal dan? Die komen ook van de zoöxanthellae. Maar wanneer iets de omgeving van het rif beïnvloed – zoals een warmere temperatuur, vervuiling of te veel zon – worden de algen bang en verlaten ze het koraalweefsel. Dit zorgt ervoor dat het koraal kleurloos wordt, dat het geen eten meer heeft en heel erg gevoelig wordt voor ziektes. Als het bleken te lang aanhoudt, gaat het koraal dood.
Verwijt de klimaatverandering (en El Niño)
Deskundigen zeggen dat dit de ergste vorm van bleken is die ooit is geregistreerd bij de Groot Barrièrerif. Maar Australië is alleen het nieuwste en hoogste rif dat aangetast wordt door het bleken. Over de hele wereld, van het Pacific-atol van Kiribati tot Hawaii en de Indische Oceaan rapporteren wetenschappers massale koraal afsterving.
Bleken tast de biodiversiteit en economieën aan
Riffen zijn de verzamelplaatsen van de oceaan. Als kosmopolitische centra, bedekken riffen minder dan een tiende van de oceaanbodem, maar ze spelen een rol in meer dan 25% van 's werelds vis biodiversiteit. De ineenstorting van het riffen-systemen in Australië, en over de hele wereld, zullen dan ook verwoestende gevolgen hebben voor het onderwaterleven. En dat heeft ook al te maken met de gevolgen van de opwarming van het water.
En deze natuurlijke hulpbron heeft een rechtstreekse impact op mensen. In Australië is de rif-industrie – zoals toerisme en visserij - alleen al goed voor circa 69.000 banen en meer dan 3,6 miljard euro aan jaarlijkse inkomsten (5,4 miljard dollar AUD). Ook regio's van Hawaï tot de Indische Oceaan zijn afhankelijk van een gezond riffen-systemen om hun eigen lokale economie te ondersteunen.
Helpen riffen overleven en gedijen
Het positieve aan dit alles is dat er nog hoop is. Niet al het bleken hoeft dodelijk te zijn. Gebleekte riffen kunnen hun algen terug laten groeien. Veel riffen over de wereld hebben dit kunnen doen en kwamen, met een beetje hulp, weer tot bloei.
Nu we zien wat er onder water gebeurt, is het aan ons om dit te stoppen en dit natuurlijke wonder in stand te houden. Een goede manier om te beginnen is door je naam op de petitie te zetten voor een betere positie voor klimaatverandering en riffen bescherming.
